Kiểm toán là gì?

Kiểm toán là một khái niệm quen thuộc trong lĩnh vực kinh tế, tài chính. Vậy kiểm toán là gì? Kiểm toán có vai trò gì trong doanh nghiệp? Hãy cùng ATS Consulting tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây nhé!
 

Trong nền kinh tế thị trường, thông tin tài chính đóng vai trò quan trọng đối với các nhà đầu tư, chủ nợ, cơ quan quản lý nhà nước,... Để đảm bảo tính tin cậy của các thông tin tài chính, cần có một hoạt động kiểm tra, đánh giá độc lập, đó là kiểm toán. Vậy kiểm toán là gì? Có những loại kiểm toán nào hiện nay? Tất cả sẽ được ATS Consulting giải đáp chi tiết qua nội dung dưới đây, cùng tham khảo nhé!

Kiểm toán là gì?

Kiểm toán là quá trình đánh giá tính trung thực, khách quan của báo cáo tài chính do kế toán cung cấp. Kiểm toán viên là người thực hiện quá trình kiểm toán. Họ sử dụng các kỹ năng và kiến thức chuyên môn để thu thập, phân tích và đánh giá thông tin, dữ liệu kế toán.
 

Báo cáo kiểm toán là kết quả của quá trình kiểm toán, được sử dụng bởi các bên liên quan, bao gồm nhà đầu tư, cơ quan nhà nước,... Tài liệu này có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính tin cậy của báo cáo tài chính, giúp các bên liên quan có được thông tin chính xác để đưa ra quyết định.

Các loại kiểm toán phổ biến hiện nay

Kiểm toán có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, trong đó phân loại theo hình thức tổ chức là một trong những cách phân loại phổ biến nhất.
 

Theo cách phân loại này, kiểm toán có ba loại chính: kiểm toán nhà nước, kiểm toán độc lập và kiểm toán nội bộ.

Kiểm toán nhà nước

Kiểm toán nhà nước là cơ quan kiểm tra tài chính nhà nước, được thành lập và hoạt động theo quy định của Luật Kiểm toán nhà nước.
 

Kiểm toán nhà nước có chức năng kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán hoạt động đối với các cơ quan, tổ chức sử dụng tiền, tài sản và ngân sách của nhà nước.
 

Kiểm toán nhà nước hoạt động độc lập, khách quan, nhằm bảo đảm tính trung thực, khách quan của báo cáo tài chính, góp phần hạn chế tối đa tình trạng tham nhũng.

Kiểm toán độc lập

Kiểm toán độc lập là hoạt động kiểm tra, đánh giá tính trung thực, khách quan của báo cáo tài chính do kế toán viên cung cấp, dựa trên các chuẩn mực kiểm toán được quy định bởi pháp luật.
 

Kiểm toán độc lập được thực hiện bởi các doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam, theo hợp đồng kiểm toán giữa doanh nghiệp kiểm toán và đơn vị được kiểm toán.

Kiểm toán nội bộ

Kiểm toán nội bộ là hoạt động kiểm tra, đánh giá tính trung thực, khách quan của các thông tin, hoạt động tài chính, kinh tế,... của một đơn vị, tổ chức, được thực hiện bởi bộ phận kiểm toán nội bộ của đơn vị, tổ chức đó.
 

Kiểm toán nội bộ có thể được thực hiện đối với các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, hoặc doanh nghiệp.

Những công việc của kiểm toán viên

Công việc của kiểm toán viên dựa trên hình thức tổ chức có thể được phân loại như sau:

Nội dung hoạt động kiểm toán nhà nước

Nội dung hoạt động kiểm toán nhà nước bao gồm:

• Kiểm toán tài chính: nhằm đánh giá tính trung thực, khách quan của báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán,... của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp sử dụng tiền, tài sản và ngân sách nhà nước;
• Kiểm toán tuân thủ: nhằm đánh giá việc tuân thủ các quy định của pháp luật, quy chế nội bộ của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp sử dụng tiền, tài sản và ngân sách nhà nước;
• Kiểm toán hoạt động: nhằm đánh giá hiệu quả, hiệu lực trong việc quản lý, sử dụng tiền, tài sản và ngân sách nhà nước.

Nội dung hoạt động kiểm toán độc lập

Dựa trên quy định của Luật kiểm toán độc lập, nội dung hoạt động của kiểm toán độc lập bao gồm:

• Kiểm toán báo cáo tài chính: nhằm đánh giá tính trung thực, khách quan của báo cáo tài chính của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tư nhân, làm cơ sở cho việc ra quyết định của các nhà đầu tư, chủ nợ..;
• Kiểm toán hoạt động: nhằm đánh giá tính kinh tế, hiệu quả, hiệu lực trong việc quản lý, sử dụng tài sản, tiền, nguồn lực khác của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tư nhân;
• Kiểm toán tuân thủ: nhằm đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật, quy định trong việc quản lý, sử dụng tài sản, tiền, nguồn lực khác của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tư nhân;
• Kiểm toán báo cáo quyết toán dự án hoàn thành: nhằm tăng mức độ tin cậy của báo cáo quyết toán dự án hoàn thành, từ đó làm cơ sở cho quá trình phê duyệt quyết toán;
• Kiểm toán báo cáo tài chính vì mục đích thuế: nhằm kiểm tra, đánh giá tính trung thực, khách quan của báo cáo tài chính của các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tư nhân, phục vụ cho việc tính thuế.

Nội dung hoạt động kiểm toán nội bộ

Nội dung hoạt động kiểm toán nội bộ bao gồm:

• Xây dựng kế hoạch kiểm toán nội bộ theo định kỳ;
• Xây dựng quy trình kiểm toán nội bộ;
• Áp dụng các quy trình, thủ tục kiểm toán nội bộ đã được ban hành để kiểm tra, đánh giá các thông tin, hoạt động của đơn vị, tổ chức;
• Kiểm tra, đánh giá các thông tin, hoạt động của đơn vị, tổ chức đột xuất và thực hiện tư vấn theo yêu cầu của cơ quan thẩm quyền;
• Tổng hợp kết quả kiểm toán, đưa ra các nhận xét, kết luận và kiến nghị, đồng thời thông báo và gửi kết quả kiểm toán theo quy định;
• Đưa ra các giải pháp để khắc phục các sai sót, khuyết điểm đã phát hiện trong quá trình kiểm toán, nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ.

Chức năng của kiểm toán

Chức năng của kiểm toán là xác minh tính trung thực, khách quan của các thông tin, hoạt động tài chính, kinh tế,... của một đơn vị, tổ chức, nhằm cung cấp thông tin hữu ích cho các đối tượng có liên quan, phục vụ cho việc ra quyết định và nâng cao hiệu quả quản lý.

Chức năng xác minh

Đây là chức năng chính của kiểm toán, nhằm xác định tính trung thực, khách quan của các thông tin, hoạt động tài chính, kinh tế,... của một đơn vị, tổ chức. Chức năng này gắn liền với sự ra đời, tồn tại và phát triển của ngành nghề kiểm toán.

Chức năng đưa ra ý kiến

Chức năng đưa ra ý kiến của kiểm toán là chức năng cung cấp tư vấn, đánh giá về chất lượng thông tin, hoạt động tài chính, kinh tế,... của một đơn vị, tổ chức, bao gồm:

• Tư vấn cho cơ quan nhà nước về những bất cập trong chế độ tài chính kế toán, kiến nghị các cơ quan quản lý nhà nước xem xét, điều chỉnh, hoàn thiện;
• Tư vấn cho các đơn vị được kiểm toán, chỉ ra những thiếu sót trong hệ thống kế toán nội bộ, công tác quản lý tài chính và đề xuất phương pháp khắc phục, điều chỉnh.

Vai trò của kiểm toán

Kiểm toán đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động tài chính của doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức…, cụ thể:

• Cung cấp thông tin về tình hình tài chính, kinh doanh của doanh nghiệp một cách khách quan, trung thực, giúp nhà đầu tư có thể tin tưởng vào báo cáo tài chính, từ đó đưa ra quyết định đúng đắn;
• Đưa ra những ý kiến khách quan, xác định những thiếu sót, hạn chế trong hệ thống nghiệp vụ, quy trình quản lý tài chính của đơn vị, từ đó đề xuất các giải pháp khắc phục, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động tài chính của đơn vị;
• Giúp doanh nghiệp đang trong giai đoạn chuyển đổi sang mô hình kinh doanh mới đảm bảo việc thực hiện chuyển đổi đúng hướng, hiệu quả, tránh những sai sót, lãng phí.

>>> XEM THÊM:

• Công Ty Hợp Danh Là Gì? Khái Niệm Và Đặc Điểm
• Chứng từ kế toán là gì? Phân loại chứng từ kế toán
• Hóa đơn điện tử là gì? Những quy định nên biết

Qua những thông tin mà ATS Consulting vừa chia sẻ, hy vọng bạn đã nắm được khái niệm kiểm toán là gì cùng những công việc của kiểm toán viên. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào thì đừng ngần ngại liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ giải đáp nhanh chóng nhé!