Hóa đơn giá trị gia tăng là gì?

Hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) là một loại chứng từ quan trọng, không thể thiếu trong các hoạt động kinh doanh. Vậy hóa đơn giá trị gia tăng là gì? Hãy cùng ATS Consulting tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây nhé!
 

Trong hoạt động kinh doanh, hóa đơn giá trị gia tăng (GTGT) là một loại chứng từ quan trọng, được sử dụng để ghi nhận các giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ có phát sinh thuế GTGT. Vậy hóa đơn giá trị gia tăng là gì? Nội dung của hóa đơn giá trị gia tăng được quy định như thế nào? Hãy cùng ATS Consulting giải đáp ngay qua nội dung dưới đây.

Hóa đơn giá trị gia tăng là gì?

Hóa đơn giá trị gia tăng còn có tên gọi khác là hóa đơn đỏ hay hóa đơn VAT, là một loại chứng từ do Bộ Tài chính phát hành hoặc doanh nghiệp tự in sau khi đã đăng ký mẫu với Cơ quan thuế.
 

Cơ quan thuế hiện nay chỉ chịu trách nhiệm phát hành hóa đơn lẻ, các loại biên lai thu phí, lệ phí theo quy định của pháp luật và giám sát, quản lý việc tự in, sử dụng hóa đơn đỏ của các doanh nghiệp.
 

Đây là chứng từ do bên cung cấp dịch vụ lập, ghi nhận giá trị hàng hóa, dịch vụ bán cho người mua. Hóa đơn giá trị gia tăng là căn cứ để xác định số thuế giá trị gia tăng (GTGT) mà doanh nghiệp phải nộp vào ngân sách nhà nước.
 

Mặc dù đều được lập sau khi bán và xuất hàng nhưng hóa đơn đỏ (GTGT) khác với hóa đơn bán hàng. Hóa đơn đỏ được lập cho các hoạt động mua bán hàng hóa, dịch vụ, sản phẩm nội địa, vận tải quốc tế, xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ và xuất hàng hóa vào khu phi thuế quan. 

Hóa đơn giá trị gia tăng dùng để làm gì? 

Hóa đơn giá trị gia tăng là chứng từ bắt buộc phải có trong mọi giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ, người bán hàng có trách nhiệm lập hóa đơn. Đây là căn cứ để người mua, cũng là người lưu giữ hóa đơn, kê khai khấu trừ thuế GTGT đầu vào, hạch toán chi phí sản xuất kinh doanh và hoàn thuế.

Một hóa đơn giá trị gia tăng hợp lệ là như thế nào?

Hóa đơn đỏ hợp lệ là hóa đơn viết đúng theo quy định tại Thông tư 39/2014/TT-BTC và 219/2013/TT-BTC, bao gồm các nội dung sau:

• Tên, địa chỉ, mã số thuế của hai bên giao dịch mua bán;
• Tên hàng hóa, dịch vụ, đơn vị tính, số lượng, đơn giá, thành tiền (ghi bằng cả số và chữ);
• Hai bên mua bán ký và ghi rõ họ tên, dấu người bán, ngày tháng năm lập hóa đơn.

Trường hợp nào cần xuất hóa đơn đỏ?

Người bán hàng hóa, dịch vụ có trách nhiệm xuất hóa đơn đỏ cho người mua. Người mua hàng hóa, dịch vụ có giá trị trên 200.000 đồng phải thanh toán thêm 10% giá trị hàng hóa cho người bán, số tiền này được coi là thuế GTGT và người bán có trách nhiệm nộp cho ngân sách nhà nước.
 

Doanh nghiệp có đăng ký phương pháp tính thuế theo phương pháp khấu trừ thì phải có hợp đồng thuê địa điểm để kinh doanh hoặc đáp ứng các điều kiện đặt in hóa đơn, tự in hóa đơn theo quy định của pháp luật.
 

Doanh nghiệp đang hoạt động nộp thuế giá trị gia tăng có thể tính theo phương pháp khấu trừ hoặc có thực hiện đầu tư, mua sắm, nhận góp vốn bằng tài sản cố định, thiết bị, công cụ, dụng cụ, máy móc.

Một số lưu ý khi xuất hóa đơn đỏ

Việc xuất hóa đơn đỏ đúng quy định sẽ giúp doanh nghiệp tránh được những rủi ro về thuế, đồng thời đảm bảo quyền lợi cho khách hàng. Dưới đây là một số lưu ý:

• Thông tin trên hóa đơn phải được viết liền mạch, không được ngắt quãng, không được viết đè chữ lên nhau và phải gạch chéo phần còn trống;
• Không được tẩy xóa, sửa chữa và phải được thể hiện bằng cùng một loại mực;
• Thông tin về người mua hàng trên hóa đơn đỏ phải được điền đầy đủ, chính xác, bao gồm tên, địa chỉ, mã số thuế (nếu có);
• Khi lập hóa đơn đỏ, người viết phải kẹp 3 liên lại với nhau và nội dung trên các liên phải giống nhau, không được viết tách riêng từng liên;
• Số hóa đơn đỏ phải được lập theo thứ tự liên tục, từ số nhỏ đến số lớn;
• Ngày/tháng/năm ghi trên hóa đơn phải là ngày phát sinh giao dịch hoặc ngày hoàn thành việc cung cấp dịch vụ, hàng hóa cho bên mua;
• Hình thức thanh toán trên hóa đơn đỏ có thể là chuyển khoản hoặc bằng tiền mặt.

Mua hóa đơn đỏ ở đâu?

Theo từng trường hợp, người bán hàng có thể được cấp hóa đơn giá trị gia tăng tại cơ quan thuế trực thuộc.
 

Nếu hóa đơn bán hàng trực tiếp không có thuế giá trị gia tăng, người mua được cấp hóa đơn theo số lượng cần thiết.
 

Nếu hóa đơn bán lẻ theo từng lần phát sinh, khi có nhu cầu, người mua được cấp hóa đơn tại cơ quan thuế.
 

Nhiều doanh nghiệp hiện nay mua bán hóa đơn đỏ để bù trừ thuế GTGT đầu vào và đầu ra. Hành động này nhằm giảm số tiền thuế GTGT phải nộp cho cơ quan thuế, từ đó giảm số tiền thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong năm.
 

Tình trạng này thường xảy ra ở các doanh nghiệp quy mô nhỏ, hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, vận tải, thương mại,…
 

Mua bán hóa đơn GTGT là hành vi không được pháp luật cho phép, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy cho các bên liên quan.

Trường hợp nào người mua hàng cần lấy hóa đơn đỏ?

Việc người mua hàng lấy hóa đơn đỏ là một hình thức giám sát của Nhà nước đối với việc kê khai, nộp thuế của các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh. Người mua hàng có thể yêu cầu bên bán xuất hóa đơn đỏ để đảm bảo quyền lợi của mình. 
 

Trong thực tế, việc người mua có lấy hóa đơn đỏ hay không lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như giá trị của hàng hóa, mục đích mua hàng,...
 

Người mua hàng có thể là doanh nghiệp hoặc khách lẻ. Đối với doanh nghiệp, hóa đơn đỏ là căn cứ để hạch toán chi phí, do đó họ luôn yêu cầu xuất hóa đơn đỏ khi mua hàng. Đối với khách lẻ, nhiều người không có thói quen lấy hóa đơn đỏ, đặc biệt là đối với những hóa đơn có giá trị nhỏ. 
 

Tuy nhiên, theo quy định pháp luật, bên bán vẫn phải xuất hóa đơn VAT đối với những đơn hàng có giá trị trên 200.000 đồng, kể cả khách lẻ không yêu cầu xuất hóa đơn. Trường hợp đơn hàng có giá dưới 200.000 đồng, bên bán không cần lập hóa đơn từng lần, trừ khi khách lẻ yêu cầu.

Quy định xử phạt liên quan đến hóa đơn giá trị gia tăng

Theo quy định, các hành vi vi phạm về hóa đơn VAT sẽ bị xử phạt theo từng trường hợp như sau:

Trường hợp 1: Mất hóa đơn mua, bán hàng

Theo quy định của pháp luật, mức phạt đối với hành vi mất hóa đơn từ ngày thứ 6 tới ngày thứ 10 là 6 triệu đồng. Tuy nhiên, nếu có tình tiết giảm nhẹ, thì mức phạt có thể được giảm. Mức phạt đối với hành vi mất hóa đơn từ sau ngày thứ 10 là từ 6 triệu đồng đến 8 triệu đồng.

Trường hợp 2: Mất hóa đơn GTGT đặt in, chưa thông báo phát hành

Nếu làm mất hóa đơn đỏ GTGT đặt in nhưng chưa thông báo phát hành, thì mức phạt sẽ căn cứ vào thời hạn báo cáo sự việc với cơ quan thuế.
 

Cụ thể, nếu báo cáo mất hóa đơn sau ngày thứ 10 kể từ ngày phát hiện mất, thì mức phạt sẽ từ 6 triệu đồng đến 18 triệu đồng.
 

Nếu báo cáo mất hóa đơn từ ngày thứ 6 đến ngày thứ 10 kể từ ngày phát hiện mất, thì mức phạt sẽ là 6 triệu đồng. Tuy nhiên, nếu có tình tiết giảm nhẹ, thì mức phạt có thể được giảm.

Trường hợp 3: Mất hóa đơn GTGT đầu ra đã thông báo phát hành

Các trường hợp sau đây sẽ không bị xử phạt hành chính:

• Do nguyên nhân khách quan như thiên tai, hỏa hoạn, sự cố bất ngờ, trường hợp bất khả kháng;
• Người bán làm mất liên 2 (liên giao cho khách mua) của hóa đơn đỏ nhưng tìm lại được hóa đơn trước khi Cơ quan thuế ban hành quyết định xử phạt.

Các trường hợp bị phạt cảnh cáo bao gồm:

• Có chứng từ, tài liệu chứng minh việc mua bán hàng hóa, dịch vụ và có ít nhất 2 tình tiết giảm nhẹ;
• Người bán làm mất các liên hóa đơn đã lập sai và đã lập hóa đơn khác thay thế cho hóa đơn sai và xóa bỏ;
• Trong trường hợp như trên, nếu người bán và người mua lập biên bản ghi nhận sự việc, người bán đã kê khai, nộp thuế, có hợp đồng và chứng từ thì mức phạt sẽ được giảm.

Các trường hợp sau đây sẽ bị phạt tiền:

• Làm mất hoặc làm hỏng hóa đơn đã phát hành (liên 2 giao cho khách hàng) nhưng khách chưa nhận được hóa đơn khi chưa đến hạn lưu trữ thì bị phạt từ 4 triệu đến 8 triệu, trừ trường hợp có tình tiết giảm nhẹ;
• Cơ quan thuế sẽ phạt theo từng lần mất nếu tổ chức, cá nhân gộp nhiều lần mất hóa đơn để báo cáo;
• Làm mất/hỏng hóa đơn đã phát hành (liên nội bộ 1-3) trong thời gian lưu trữ thì bị phạt từ 5-10 triệu theo luật kế toán;

Các trường hợp trên nếu có tình tiết giảm nhẹ thì bị phạt khung thấp nhất, có 2 tình tiết giảm nhẹ thì phạt cảnh cáo

Trường hợp 4: Mất hóa đơn đầu vào

Các trường hợp không bị xử phạt:

• Bị mất, hỏng do sự kiện bất khả kháng, bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, sự cố bất ngờ mà người bán và người mua không thể lường trước được và không thể khắc phục được;
• Người bán đã tìm lại được hóa đơn bị mất trước khi Cơ quan thuế ban hành quyết định xử phạt.

Các trường hợp bị phạt cảnh cáo:

• Tổ chức, cá nhân làm mất, cháy, hỏng hóa đơn đỏ (liên 2 giao cho khách hàng) để hạch toán kế toán, kê khai thuế và thanh toán vốn ngân sách sẽ bị xử phạt hành chính từ 4 triệu đồng đến 8 triệu đồng;
• Trường hợp tổ chức, cá nhân gộp nhiều lần mất hóa đơn để báo cáo cơ quan thuế thì sẽ bị xử phạt theo từng lần mất, trừ trường hợp có tình tiết giảm nhẹ;
• Tổ chức, cá nhân có hành vi làm mất, cháy, hỏng hóa đơn liên giao cho người mua nhưng đã lập biên bản ghi nhận sự việc, đã kê khai, nộp thuế, có hợp đồng và chứng từ chứng minh việc mua bán hàng hóa, dịch vụ thì sẽ bị xử phạt hành chính theo mức thấp nhất, trừ trường hợp có ít nhất 2 tình tiết giảm nhẹ thì sẽ bị phạt cảnh cáo.

>>> XEM THÊM:

• Các bước thành lập công ty du lịch lữ hành
• Điều kiện thành lập công ty, doanh nghiệp [MỚI NHẤT]
• Hóa đơn điện tử là gì? Những quy định nên biết

Qua những thông tin mà ATS Consulting vừa chia sẻ hy vọng đã giúp bạn giải đáp thắc mắc hóa đơn giá trị gia tăng là gì cũng như nắm được những quy định liên quan. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào thì hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được hỗ trợ tốt nhất nhé. Đừng quên chia sẻ bài viết đến mọi người xung quanh nếu cảm thấy hữu ích!